سرمایهگذاری در تحقیقات مرتبط با این حوزه و بهرهگیری از پودر نانو ظرفیتهای این فناوری میتواند کشورها را در مسیر پیشرفت علمی و اقتصادی قرار داده و فرصتهای جدیدی را برای توسعه پایدار ایجاد کند
پودرهای نانو یکی از دستاوردهای برجسته فناوری نانو هستند که در سالهای اخیر به دلیل ویژگیهای منحصر به فرد خود توانستهاند تحولات چشمگیری در صنایع مختلف ایجاد کنند. این پودرها از ذراتی در ابعاد نانومتری تشکیل شدهاند که خواص فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی آنها را بهبود میبخشد. افزایش نسبت سطح به حجم، واکنشپذیری بالا، بهبود استحکام، کاهش وزن و افزایش مقاومت در برابر خوردگی و اکسیداسیون از مهمترین ویژگیهای این مواد به شمار میرود. از این رو، پودرهای نانو در صنایع مختلف از جمله خودروسازی، ساختمانسازی، پزشکی، محیطزیست، پودر نانو الکترونیک، کشاورزی، صنایع غذایی و انرژی به کار گرفته شدهاند و توانستهاند کارایی محصولات را به شکل قابل توجهی افزایش دهند.
یکی از مهمترین کاربردهای پودرهای نانو در صنعت پزشکی است. این مواد در تولید داروهای هوشمند، نانوحاملهای دارویی و تجهیزات پزشکی کاربرد دارند. به عنوان مثال، نانوپودرهای لیپیدی میتوانند داروهای ضدسرطان را مستقیماً به سلولهای هدف منتقل کنند، بدون اینکه به سلولهای سالم آسیب برسانند. نانوذرات اکسید آهن نیز در تصویربرداری پزشکی استفاده میشوند و دقت تشخیص بیماریها را افزایش میدهند. در زمینه تولید مواد ضدعفونیکننده، نانوپودرهای نقره به دلیل خاصیت ضدباکتریایی قوی، در ساخت ماسکهای پزشکی، اسپریهای ضدعفونیکننده و تجهیزات بیمارستانی به کار میروند.
در صنعت خودروسازی، استفاده از پودرهای نانو در تولید قطعات خودرو موجب افزایش مقاومت، کاهش وزن و بهبود عملکرد شده است. نانوپوششهای محافظ که از این مواد ساخته شدهاند، از زنگزدگی و پودر نانو خوردگی قطعات فلزی جلوگیری میکنند. لاستیکهایی که در ترکیب آنها از نانوذرات سیلیکا استفاده شده است، دوام بیشتری دارند و مقاومت بالاتری در برابر سایش از خود نشان میدهند.
همچنین، نانوپودرهای کربنی در تولید باتریهای خودروهای پودر نانو الکتریکی نقش دارند و باعث بهبود ذخیرهسازی انرژی و افزایش عمر باتریها میشوند.
ساختمانسازی یکی دیگر از حوزههایی است که پودرهای نانو در آن کاربرد فراوانی دارند. افزودن نانوذرات سیلیکا به بتن، موجب افزایش استحکام و کاهش میزان ترکخوردگی در سازهها شده است. همچنین، شیشههای خودتمیزشونده که با نانوپودرهای دیاکسید تیتانیوم پوشش داده شدهاند، قادر به تجزیه آلودگیهای سطحی و کاهش نیاز به نظافت هستند. رنگهای نانویی که دارای ویژگیهای ضدآب و ضدلک هستند، در نمای ساختمانها به کار میروند و ماندگاری بالایی دارند. نانوپوششهای ضدباکتری نیز در سطوح داخلی ساختمانها اعمال میشوند و از رشد قارچها و باکتریها جلوگیری میکنند.
در حوزه محیطزیست، استفاده از پودرهای نانو تأثیر مثبتی بر کاهش آلودگیهای زیستمحیطی داشته است. نانوذرات اکسید آهن و نقره در سیستمهای تصفیه آب به کار میروند و به حذف آلایندههای خطرناک کمک پودر نانو میکنند. نانوپودرهای کربنی توانایی جذب گازهای گلخانهای را دارند و در کاهش انتشار دیاکسید کربن مؤثر هستند. فیلترهای هوا که از نانوذرات تشکیل شدهاند، میتوانند ذرات معلق و آلایندههای هوا را جذب کرده و کیفیت هوای محیط را بهبود بخشند.
صنعت الکترونیک یکی دیگر از صنایعی است که پودرهای نانو تأثیر بسزایی در پیشرفت آن داشتهاند. نانوپودرهای گرافن و نانولولههای کربنی به دلیل رسانایی بالای خود، در تولید تراشههای الکترونیکی، نمایشگرهای شفاف، باتریهای فوقالعاده کارآمد و حافظههای پرظرفیت مورد استفاده قرار گرفتهاند. همچنین، نانوپوششهای ضدانعکاس روی صفحات نمایش گوشیهای هوشمند و مانیتورها، کیفیت تصاویر را افزایش داده و مصرف پودر نانو انرژی را کاهش دادهاند. در صنعت نساجی، استفاده از پودرهای نانو باعث تولید پارچههای هوشمند با ویژگیهای خاص شده است.